రీయూజబుల్ లాంచ్ వెహికల్ అటానమస్ ల్యాండింగ్ మిషన్ (RLV LEX)ని ఇస్రో విజయవంతంగా నిర్వహించింది. ఈ పరీక్ష ఏప్రిల్ 2, 2023న తెల్లవారుజామున కర్ణాటకలోని చిత్రదుర్గలోని ఏరోనాటికల్ టెస్ట్ రేంజ్ (ATR)లో నిర్వహించబడింది.
RLV IST ఉదయం 7:10 గంటలకు భారత వైమానిక దళానికి చెందిన చినూక్ హెలికాప్టర్ అండర్స్లంగ్ లోడ్గా బయలుదేరింది మరియు 4.5 కి.మీ (సగటు సముద్ర మట్టానికి MSL పైన) ఎత్తుకు వెళ్లింది. RLV యొక్క మిషన్ మేనేజ్మెంట్ కంప్యూటర్ కమాండ్ ఆధారంగా ముందుగా నిర్ణయించిన పిల్బాక్స్ పారామీటర్లను పొందిన తర్వాత, RLV గాలిలో 4.6 కి.మీ దిగువ పరిధిలో విడుదల చేయబడింది. విడుదల షరతుల్లో స్థానం, వేగం, ఎత్తు మరియు శరీర రేట్లు మొదలైనవాటిని కవర్ చేసే 10 పారామీటర్లు ఉన్నాయి. RLV విడుదల స్వయంప్రతిపత్తమైనది. RLV అప్పుడు ఇంటిగ్రేటెడ్ నావిగేషన్, గైడెన్స్ & కంట్రోల్ సిస్టమ్ని ఉపయోగించి అప్రోచ్ మరియు ల్యాండింగ్ విన్యాసాలను నిర్వహించింది మరియు 7:40 AM ISTకి ATR ఎయిర్ స్ట్రిప్లో స్వయంప్రతిపత్తమైన ల్యాండింగ్ను పూర్తి చేసింది. దానితో, ఇస్రో అంతరిక్ష వాహనం యొక్క స్వయంప్రతిపత్త ల్యాండింగ్ను విజయవంతంగా సాధించింది.
స్వయంప్రతిపత్త ల్యాండింగ్ అనేది స్పేస్ రీ-ఎంట్రీ వాహనం యొక్క ల్యాండింగ్ యొక్క ఖచ్చితమైన పరిస్థితులలో నిర్వహించబడింది -అధిక వేగం, మానవరహిత, అదే తిరుగు మార్గం నుండి వాహనం అంతరిక్షం నుండి వచ్చినట్లుగా ఖచ్చితమైన ల్యాండింగ్. భూమి సంబంధిత వేగం, ల్యాండింగ్ గేర్ల సింక్ రేట్ మరియు ఖచ్చితమైన శరీర రేట్లు వంటి ల్యాండింగ్ పారామీటర్లు, కక్ష్య రీ-ఎంట్రీ స్పేస్ వెహికల్ దాని రిటర్న్ పాత్లో అనుభవించే విధంగా సాధించబడ్డాయి. RLV LEX ఖచ్చితమైన నావిగేషన్ హార్డ్వేర్ మరియు సాఫ్ట్వేర్, సూడోలైట్ సిస్టమ్, కా-బ్యాండ్ రాడార్ ఆల్టిమీటర్, NavIC రిసీవర్, స్వదేశీ ల్యాండింగ్ గేర్, ఏరోఫాయిల్ తేనె-దువ్వెన రెక్కలు మరియు బ్రేక్ పారాచూట్ సిస్టమ్తో సహా అనేక అత్యాధునిక సాంకేతికతలను డిమాండ్ చేసింది.
ప్రపంచంలోనే తొలిసారిగా, రెక్కలున్న శరీరాన్ని హెలికాప్టర్ ద్వారా 4.5 కి.మీ ఎత్తుకు తీసుకెళ్లి, రన్వేపై స్వయంప్రతిపత్తి ల్యాండింగ్ కోసం విడుదల చేశారు. RLV అనేది తప్పనిసరిగా తక్కువ లిఫ్ట్ టు డ్రాగ్ రేషియోతో కూడిన స్పేస్ ప్లేన్, దీనికి అధిక గ్లైడ్ యాంగిల్స్లో అప్రోచ్ అవసరం, దీని వలన 350 kmph అధిక వేగంతో ల్యాండింగ్ అవసరం. LEX అనేక స్వదేశీ వ్యవస్థలను ఉపయోగించుకుంది. సూడోలైట్ సిస్టమ్స్, ఇన్స్ట్రుమెంటేషన్ మరియు సెన్సార్ సిస్టమ్లు మొదలైన వాటి ఆధారంగా స్థానికీకరించిన నావిగేషన్ సిస్టమ్లు ఇస్రోచే అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి. Ka-బ్యాండ్ రాడార్ ఆల్టిమీటర్తో ల్యాండింగ్ సైట్ యొక్క డిజిటల్ ఎలివేషన్ మోడల్ (DEM) ఖచ్చితమైన ఎత్తు సమాచారాన్ని అందించింది. విస్తృతమైన విండ్ టన్నెల్ పరీక్షలు మరియు CFD అనుకరణలు విమానానికి ముందు RLV యొక్క ఏరోడైనమిక్ క్యారెక్టరైజేషన్ను ప్రారంభించాయి. RLV LEX కోసం అభివృద్ధి చేయబడిన సమకాలీన సాంకేతికతల అనుసరణ ISRO యొక్క ఇతర కార్యాచరణ ప్రయోగ వాహనాలను మరింత ఖర్చుతో కూడుకున్నదిగా మారుస్తుంది.
ISRO మే 2016లో HEX మిషన్లో దాని రెక్కల వాహనం RLV-TD యొక్క రీ-ఎంట్రీని ప్రదర్శించింది. హైపర్సోనిక్ సబ్-ఆర్బిటల్ వాహనం యొక్క రీ-ఎంట్రీ పునర్వినియోగ ప్రయోగ వాహనాలను అభివృద్ధి చేయడంలో ఒక ప్రధాన సాధనగా గుర్తించబడింది. HEXలో, వాహనం బంగాళాఖాతం మీదుగా ఊహాజనిత రన్వేపై ల్యాండ్ అయింది. రన్వేపై ఖచ్చితమైన ల్యాండింగ్ అనేది HEX మిషన్లో చేర్చని అంశం. స్వయంప్రతిపత్తి, అధిక వేగం (350 kmph) ల్యాండింగ్ని ప్రదర్శించే రీ-ఎంట్రీ రిటర్న్ ఫ్లైట్ పాత్తో సమానంగా LEX మిషన్ చివరి దశను సాధించింది. LEX 2019లో ఇంటిగ్రేటెడ్ నావిగేషన్ పరీక్షతో ప్రారంభమైంది మరియు తరువాతి సంవత్సరాల్లో బహుళ ఇంజనీరింగ్ మోడల్ ట్రయల్స్ మరియు క్యాప్టివ్ ఫేజ్ పరీక్షలను అనుసరించింది.
ISROతో పాటు IAF, CEMILAC, ADE మరియు ADRDE ఈ పరీక్షకు సహకరించాయి. IAF బృందం ప్రాజెక్ట్ టీమ్తో చేతులు కలిపి విడుదల పరిస్థితులను పూర్తి చేయడానికి అనేక సోర్టీలు నిర్వహించబడ్డాయి.
LEXతో, భారతీయ పునర్వినియోగ లాంచ్ వెహికల్ కల వాస్తవికతకు ఒక అడుగు దగ్గరగా వస్తుంది.
***